633
Sam dubávil po-udkole ud Jáni Négjva nekolkus interesni materiále, za kujatu mu zafálem mlogu:
1. Ud na sájta http://www.unofficialroyalty.com putrebitelkata Ana, vájda rodom ud Vinga, ij ugudila citiri kunčita (svetičita) sas tejnite dedu i bába i sas néja u nárudna vingánska nusija:
* * *
2. Idna interesna státija ud na sájta http://www.graiul.ro sas svetice na žénska i mažka nusija ud Vinga:
Portul bulgarilor din Banat, expus la Muzeul de Etnografie
Luni, 25 Aprilie 2011 12:40;
O noua expozitie deschisa la Muzeul Judetean de Etnografie si Arta Populara din Baia Mare prezinta o comunitate mai putin cunoscuta, cea a bulgarilor romano-catolici din Banat, prin intermediul vesmintelor si textilelor traditionale ale acestora. Expozitia "Portul popular al bulgarilor catolici din Banat", organizata în colaborare cu Muzeul Judetean Arad, cuprinde piese specifice bulgarilor din localitatea Vinga, unde acestia s-au asezat la 1737. Ulterior, în 1744, Vinga a fost declarata oras, primind, de la Maria Theresa, numele de Theresiopolis si dreptul de jus gladii. Din punct de vedere religios, asa cum a aratat muzeografa Colta Rodica, de la Muzeul Arad, bulgarii au apartinut unei secte ortodoxe care nu recunostea Sfânta Treime (secolul IX), în secolul al XVI-lea fiind catolicizati de un episcop pe nume Pavel. Comunitatea din Vinga s-a remarcat printr-o cultura înalta, nelipsind biserica, scoala si tipariturile în limba bulgara. De asemenea, obiceiurile, traditiile si portul s-au pastrat pe o durata lunga. Azi, în Vinga traiesc circa 600 de bulgari declarati, care se lupta sa îsi pastreze identitatea; dupa 1990, o parte dintre ei s-au întors în locurile de unde au plecat si au avut placuta surpriza de a regasi acolo propriul costum popular, neschimbat. Portul bulgarilor din Vinga, diferit de al bulgarilor din judetul Timis, este foarte bogat si bine individualizat. Ceptele (piesele din costum destinate acoperirii capului, la femei) erau, initial, tesute din fir de aur, fapt care atesta bunastarea acestei comunitati. Expozitia cuprinde si un costum de miri, precum si copii ale unor fotografii realizate în perioada interbelica, înfatisând bulgari din Vinga în costume traditionale.Expozitia poate fi vizitata zilnic, între orele 10-16, pâna în data de 1 iunie, la sediul muzeului de pe strada Dealul Florilor nr. 1.
* * *
3. I ne náj na sétne, idna interesna brošurka ud 1940 g., „Илюстрация Илинден“, u kujatu, na starnite 2-4 ima idna státija za Čiprovskotu vaztánji, sas idno svetiče u kujatu sa štámpani banátsći balgare ud Bardársći gerán – 2 mažje i 3 mumi u banátska balgarska nusija, zágjnu sas tejna misnić Evgeni Bosilkov, kujatu sa bli utišli u Sofia speciálnu za tozi práznić.
Celata brošurka možiti da si ja iztagliti ud tuka:http://www.mediafire.com/file/fdo6qlss9bc4fd7/Illustration-Ilinden-1940-Book-4-Godina-XII-April.pdf
posted by Nick at 9:18 AM
8 Comments:
MIKI TE ZAMOLVAM DA NI TVARES VISE NA BLOGA TAKVIZ ARTIKOLE KUJATU UBAZDET PRUSTIJ KACA DOAMNA COLTA RODICA! NIJA NI SMI BLI U NIKAKVA SEKTA ORTODOXA I PAVEL NE PUKRASTEL NASTE PREEDEDVE U XVI -JA VEK NEGU U IX-VEK [vis BISNUVENETE I TEJNATA CARKVA 13 starna] i jos nestu Vinga ne nasella u 1737 g.
Pali, imas pravu da se jaduvas ga vidis, ci drugjijete pisat "prustiji" za namu. Samu, ci ni je kriv Miki, ci "doamna" Colta Rodica, ij pisala tezi "prustiji". Miki ij pukacil na bloga i tozi material, kacetu pravi sas sate materiale u kuajtu se spumenuva nestu za banatscite balgare.
Aku ima nekuj kriv udvan "doamna" Colta Rodica, tugazi tezi ni sa drugjije, udvan pa nasi hora, kujatu s upuritust se trudat da razsevat na sate starni hurtite: "palcene", "palcensci jazic" (i cac i "palcenska nacija"). To se znaji dubre, ci ne imalu i nema palcenska darzava i niti palcenska nacija. Pavlikenizma ij idna sekta (eres), kujatu se namerva jos i dnes u Armenija (tija bas sa ortodoksalna sekta). Clenvete na tazi sekta (eres) sa armence i nemat nistu obstu s balgarskotu ali s Balgarija. A nija znajmi dubre, ci naste prededve sa dusli ud Balgarija, nasa jazic ij balgarscija jazic (dialekt) i nija smi del ud balgarscija narud. Sate drugjijete narodnusti ud naokulu namu mu znajat za balgare (madzerete mu dumat "bolgarok", sarbite mu dumat "bugari", rumancete – "bulgari“, nemcete – "bularische" i t.d. U Balgarija smi puznati kaca "banatski balgari". Tugazi koj ima interes da usukva rabotite s tozi pavlikenizam? Lel unezi, kujatu sa pravili (ali jos pravat) antibalgarska propaganda. A rezutata na pavlikenizma i na antibalgarskata propaganda, kujatu se ij pravila dalgji gudini osubitu u bivsata Jugoslavija se vidi i dnes, ga se izdavat knigji na "palcensci jazic". A naj-zalnotu ij tuj, ci ima zadosta tima i ud naste hora (kujatu se darzat za nauceni), kujatu sa padnali u mrezata, u kapane na pavlikenizma i na antibalgarskata propaganda.
Pudpisva "Idin banatsci balgarin"
Quo vadis, Domine? ...
Bej, Pali, ti za papa mozis da utidis. Ci lel sam papa ij zabraneval i ij narizel koj kako moazi da pravi i kako ne. Sled negu sa ze zali posle i komunistete! Pa ti ni se mislis, ci aku Jani ni bi prodil materiala na Miki, a toj ni bi gu ugudil na bloga ti niti ni bi znajal za negu? Ama lel vajda u Rumanija sti se naucili sincata sas slogane "Dormi linistit, noi veghem pentru tine!"
"Pa ti ni se mislis, ci aku Jani ni bi prodil materiala na Miki, a toj ni bi gu ugudil na bloga ti niti ni bi znajal za negu?" NEMA HURTA ZA MATERIALA NA JANI, aku glades po dubre komentarete za razberis. Parenj razberi, pa tugaz ubazdej koj za kakaj ij hubav.
Mene jos mi-j hubeve u Bisnov I da znas ci spa leku I vervam ci nad mene strazuva Bog , ne idnija hora! Ama pu kacetu vida ti bas si zaspan aku si saglasin sas tuj detu I napisala colta rodica, al moz ja da ni si karasten ci u vremeto na kumunistete I imalu rodnic detu ni sa si nosli dicata u carkvata, pa ti sekac si idin ud tej kat nimas ime ! …se pitam ? ti kako vervas ,nad tebe koj strazuva? [ za probam da zamola papa da izprod ud novu misionare vaz tez detu darzat ci se vlecat ud kriva vera]
Guspudar Pali, Vu zamolvam da me uprustit, ci se mesem i az u vasta polemika. Racuna, ci bi blo dubre da badim malku po-tolerantni s tez, kujat ni mislat kaca namu. Vija sti rekal, ci Bog strazuva nad Vas. Ni znaja ud di sti razbral taz rabota, ama az Vu pucitvam otu vervat u tuj nestu. Aku sti istensci krastjanin, tugaz i Vija bi trebalu da pucitvat drugjjete hora, makar i aku ni vervat ali mislat kaca Vas. Ali vajda Vija nemat nit kakaj grej pa za tuj mozit da farlit paruv s kamaka kantu “prukletija gresnic”. No az misla, ci ni sti celval dubre s kamaka: umestu da farlit kamaka kantu Miki, vajda bi trebalu da gu farlit kantu “doamna” Colta Rodica, otu ta-j pisala “prustijte” (tojest napiset na tejna sajt i iztumacet ji, ci-j gresila i upatet ja kace da si puprav greskata).
Ud druga starna, sam sapcasal, ci Vija imat nestu protiv horata, kujat ni pudpisvat (ni si davat imetu). Dupusnet me da Vu spumena, ci idna ud naj-purcutite hroniki, kujatu stuje na temele na istorijata na vlajsata i na madzerete ij “hronikata na Anonymus”. Tuj svedoc, ci cenuvitata rabota i istenata nemat nuzda da badat pudpisan s ime i prezime. Az znaja, ci mlogjje tima patat ud “bulesta” na pudpisvanjetu i aku-j moznu, naprec imetu si zakacat (kaca gjerdanj) i titulata “profesor”, makar ci nit tija ni znajat, u tejna cel zuvot, ga i u kakva skula sa predaval i kolku sahate sa ucil dicata…
U sklucvanj, Vu mola da me dupusnit da Vu prepuracem malku po-vise krastjanska puniznus i tolerantnus, taj kacet Isus mu-j ucil.
I pa s Vastu dupustenj, ud delecni zemi, za se pudpisa s imetu
Anonymus III-ja.
Kantu Anonimus III-ja:Vu zafalem za sate upatvanjita, ama aku cetet dubre kako sam pisal za sapcasat ci as ni sam farlel sas kamak u nikuj sam sam udvarnal se na toz ton na kojtu ji bil napisan komentare kantu mene . As sam tolkus zamolil Miki da ni tvare na bloga takviz materiale kujat ni pisat istenata za namu t.j. prustij.Parvija kojtu ij ,,farlil kamaka" [aku vija taj istit] ij bil pu kacetu vida anonimus III-ja, aku gladet dubre i vija. Ni razbirem zasto se pudpisvat vija kaca anonimus III ga naprec vas i imalu vec trima anonimuse al sti si idna i sastata persona pa imat po vise lica ci le identitet vida ci nemat.Ni sam krenal da prava polemika sas nikuj ama za idnija serijozni raboti vazan za nasta nacija bi mi haresvalu da seda na hurta sas hora detu ni se krijat nazac hurtata ,,anonimus"[ Da znajti ci i na mene mi haresva da igraja na zumutra ama tuj sam ga se prebera sas dicata u kamina]ama le za zalust tuj mu-j u kravta.As dumam ci bi mogalu da si ubadim i imetu zastotu nija siga ni pisim istorija sam hurtuvam za istoriata na nasa narud ci le ud tuka i krenalu satu.Siga :putvardevam ud novu ci vervam ci nad mene strazuva Bog[ taz rabota sam ja razbral ud nauka na nasta katulicanska carkva na kojtu mamac i bas Papa] i ne idnija hora taj kacetu ubazde trecija anonimus.Tez sate ,,drebni kamaceta" detu sti gji pusnal kantu mene za probam da gji pretarpa kaca istensci krastijanin ama vu pitam;Vija kaca banatsci balgarin palcenin vu-j se tolkus ga nekuj ubazde himbeni rabot za vasta nacija? Vija ni-s dodit u rodnotu selu da si ,,natvarit batrijte" al ci da si vidit rodnicite al ci starite rodnic ga imat slobudni deni? Temelnata usnova na idin narud i bas negvata istorija, tugaz, zasto da cetem al ci da slusem unuj detu mu razvale i taj smi malku pa racuna ci nije dubre da razsirvam sas nasta raka unuj detu nije istena za namu.
Aku pugladet kako ji pisal anonimus I-ja za vu bad jos po jasnu.
U svaska sas pucitvanjitu i tolerantnusta ud mojta starna sekuj moj da verva kako ste ama le as ni sam se mesel u nikuj anonimus III-J ij krenal aku vidit dubre.Ud novu ubazdem as sam sam zamolil Miki...[sas kogut sam drugar i tuka gu zamolvam da se ubad i toj].
A na vas sam jos tolkus za vu ubada aku imat nuzda za palcenska hurta ne tuke na bloga negu vu cekam u IVANOVO na 10 juna taz gud. na praznika na deset gudisnotu drustvu ,,Ivanovo 1868", u Star Bisnov na 3 jula ga dojat ga dojat Ivancenete na IX-tu srestenji megju dvete sela, u Bardarski Geran na 15 jula ga Bisnova utade tam ,na Krizmanji u Bisnov na 31 jula i ne naj na setne na 15 augusta u Bisnov ga i praznika na bisnovskata katulicanska carkva; carkva kuja ji na sate balgare palcene rasipan pu sveta zastotu i gradena u 1804 naprec da krenat se izrojvat ud Bisnov.
P.S.Dvadejti-s stut moj po na castu ci jos malku pa niste mu ima vise
pali velcov
tuj ij pustem kaca ,anonimus " za da vidit ci nemam nistu sas tez hora
Post a Comment
<< Home